Κατεβάστε σε μορφή αρχείου .pdf το άρθρο του Δρ. Ιωάννη Μούντζιου στο τεύχος 42 του περιοδικού “The Doctor” πατώντας εδώ.

 

Δείτε όλο το περιοδικό “The Doctor” για το τεύχος 42 online πατώντας εδώ.

Αυτή η πολύ σημαντική πρόοδος, αποτέλεσμα άοκνης προσπάθειας μοριακών βιολόγων και επιστημόνων του εργαστηρίου, είχε σαν αποτέλεσμα να ανακαλυφθούν νέοι μοριακοί “στόχοι” και αντίστοιχα, νέα ειδικά μοριακά φάρμακα, που ονομάζουμε ¨στοχεύουσες θεραπείες “ (“targeted therapies”) τα οποία μπλοκάρουν την συγκεκριμένη μετάλλαξη με έναν πολύ ειδικό τρόπο, που θυμίζει τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο ταιριάζει ένα κλειδί στην κλειδαριά του, με αποτέλεσμα την διακοπή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και η μετάλλαξη G12C που έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με την καρκινογένεση σε μια σειρά από συμπαγείς όγκους (καρκίνος πνεύμονα, παχέος εντέρου, παγκρέατος κλπ) και η οποία αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια έναν διαρκή στόχο της επιστημονικής κοινότητας παγκοσμίως.

Το πρώτο μεγάλο βήμα έγινε το 2012, όταν παρουσιάστηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Science ο μοριακός μηχανισμός των KRAS μεταλλάξεων και ο τρόπος με τον οποίο κάποιοι ειδικοί μικρομοριακοί αναστολείς μπορούσαν να “μπλοκάρουν” μόνο τη μεταλλαγμένη μορφή του γονιδίου και παράλληλα να μην επηρεάσουν καθόλου την φυσιολογική μορφή του, που είναι απαραίτητά για την επιτέλεση μιας σειράς από λειτουργίες του οργανισμού.

Το sotorasib αποτέλεσε τον πρώτο ιστορικά μικρομοριακό αναστολέα της μετάλλαξης G12C του ογκογονιδίου KRAS που απαντάται πιο συχνά στον καρκίνο του πνεύμονα και ιδιαίτερα σε καπνιστές που έχουν έναν συγκεκριμένο ιστολογικό τύπο που ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα.

Σε αυτούς τους ασθενείς η μετάλλαξη βρίσκεται με τον μοριακό έλεγχο σε ένα ποσοστό που φτάνει το 15-20 % και η ανάλυση πραγματοποιείται είτε στοχευμένα, με τον μοριακό έλεγχο για την παρουσία της συγκεκριμένης μετάλλαξης (μέθοδος PCR ή στα πλαίσια ενός γενικότερου ελέγχου για παρουσία πολλαπλών γονιδίων που σχετίζονται με τον καρκίνο του πνεύμονα (μέθοδος NGS) και γίνεται στο υλικό από την αρχική βιοψία του όγκου.

Η εξέταση αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ. Στους ασθενείς που φέρουν τη μετάλλαξη KRAS G12C και έχουν υποτροπιάσει μετά από χημειοθεραπεία και ανοσοθεραπεία, χορηγούμενες ταυτόχρονα ή διαδοχικά, το Sotorasib έχει δείξει ότι οδηγεί σε αντικειμενικές ανταποκρίσεις, δηλαδή κλινικά σημαντική συρρίκνωση του όγκου, σε ποσοστό 37% των περιπτώσεων και παρατείνει το διάστημα μέχρι την επιδείνωση κατά τουλάχιστον έξι μήνες, έχοντας παράλληλα ένα πολύ καλό προφίλ ασφαλείας, με ελάχιστες παρενέργειες (συνήθως ήπια αδυναμία, μικρού βαθμού διάρροια και πιο σπάνια αύξηση των ηπατικών ενζύμων).

Το φάρμακο ήδη δοκιμάζεται σε διάφορους συνδυασμούς είτε με χημειοθεραπεία είτε με ανοσοθεραπεία και αναμένεται σύντομα να μετακινηθεί στην πρώτη γραμμή θεραπείας, με βάση τα πολύ θετικά πρώτα αποτελέσματα.